Ród Olszewskich do początku XV w. pieczętował się herbem Bończa.
Herb Bończa
(Bończe, Buńcza, Buńcze, Goworożec, Jednorożec, Rinocerus, Unicomus)
Opis herbu
W polu błękitnym jednorożec skaczący srebrny. W klejnocie pół wspiętego jednorożca srebrnego.
Najwcześniejsze wzmianki
Herb pochodzenia włoskiego, najstarszy zapis z roku 1396.
Herbowni
Babinowski, Babiński, Badeni, Badowski, Baniewicz, Bańkowski, Barszczewski, Bartoszewski, Bartoszyński, Bartynowski, Barwikowski, Bernat, Białobrzeski, Bieroński, Biniewicz, Bochdan, Bogdziewicz, Boguniewski, Bohdan, Bohdanowicz, Bohdewicz, Bojarski, Bonecki, Bonicki, Boniecki, Bonkiewicz, Bońko, Borodenko, Borodzic, Borodzicz, Braciejewski, Braciejowski, Brozicki, Brujewicz, Brzeski, Brzostowski, Brzyski, Bukowski, Bukszewski, Burnecki, Buza, Bystrzycki, Chalecki, Charchowski, Charlęski, Chilarski, Chmielecki, Chobotkowski, Chodnowski, Chodosowski, Chomętowski, Chrapek, Chrościchowski, Chrościechowski, Chrościejowski, Chrościkowski, Chruścikowski, Chyliński, Cichosz, Czyżykowski, Dalanowski, Domagalski, Dryliński, Dygulski, Fink, Fox, Franceson, Fredro, Gaczkowski, Gasparski, Gawski, Godkowski, Godlewski, Godzimierski, Golian, Gołaszewski, Gottartowski, Gozimierski, Grochowski, Gulbiński, Guliński, Iżycki, Jabłoński, Jacimierski, Jacimirski, Jodłowski, Kargowski, Kierski, Klonowski, Kłoda, Krajow, Krakowiecki, Kraków, Krzeski, Krzewski, Kulwiński, Kułacki, Kunicki, Linczowski, Lisowski, Lissowski, Lubecki, Lubkowski, Łokuciejewski, Łokuciewski, Łubkowski, Łubkowski Buża, Markowicz, Markowski, Miaskowski, Mieczkowski, Mierzb, Mikułowski, Milewski, Modzelewski, Moraniecki, Nagórny, Niebrzegowski, Niedabylski, Niedobylski, Olenikow, Olfinier, Olszewski, Osmolski, Osmołowski, Osmólski, Osmulski, Ottenhausen, Ozdowski, Parchwic, Parznicki, Pencuła, Pieczyński, Pióro, Płończyk, Pokrzywnicki, Postrucki, Postruski, Postruski, Prachwicz, Prawidlnicki, Przywiński, Radawiecki, Ratowt, Romanczenko, Romaneczko, Romanenko, Romanowski, Rudziewicki, Ruszkowski, Rutkowski, Rybczewski, Rybczowski, Sienicki, Skaczewski, Skarzyński, Skarżyński, Skoczewski, Skokowski, Skorowski, Skronowski, Skrzydlewski, Skrzynecki, Skwarski, Snawacki, Socha, Solikowski, Srzebiecki, Stępiński, Stogniew, Strzebiecki, Strzebieliński, Strzelbicki, Strzeszkowski, Swaraczewski, Szablowski, Szabłowski, Szarewicz, Szerszeński, Szerzeński, Szerzyński, Szuszkowski, Szyskowski, Szyszyłowicz, Śmietanka, Tabiszewski, Tomaszewski, Tomaszowski, Tomaszowski, Toroszowski, Trebecki, Trębecki, Troszczel, Trościel, Truszkowski, Turno, Turobojski, Turoboyski, Uszdowski, Uzdowski, Waśniewski, Waśnioski, Wąsocki, Wąsoski, Wielgo, Wielgowic, Wierzchowski, Wilga, Wilgierd, Wyspiański, Zachert, Zawerski, Zdrojkowski, Zdroykowski, Zimnoch, Zrebiecki, Zrzebiecki, Źrebiecki, Żółkiewski, Żrebiecki.
Jednym z najbardziej znanych herbownych był Aleksander Fredro (1793-1876). Herbu używało ponad 142 rodziny i ponad 242 nazwiska posługujące się tym herbem. W tym gronie znajdował się także Wódz Naczelny Powstania Listopadowego – Generał Jan Zygmunt Skrzynecki.
Odmiany herbu
W polu błękitnym jednorożec skaczący srebrny, przecięty w pół księżycem złotym barkiem w lewo, u narożnika lewego trzy gwiazdy złote (2 i 1). Klejnot: pół wspiętego jednorożca srebrnego. (Miaskowski, Stępiński).
W polu błękitnym jednorożec skaczący srebrny z wieńcem ruty na szyi. Klejnot: pięć piór strusich. (Rutkowski).
Pole czerwone. (Herberski). Herb pochodzenia włoskiego
Legenda herbowa
W 994 r przyniósł z Włoch do Polski biskup kruszwicki Klemens. Inna wersja legendy mówi że do Polski herb w 988 przywieźli z Włoch (rzekomo od włoskiego bontempo – tj. dobry czas) trzej bracia: biskup krakowski Prokulf, Klemens kruszwicki i rycerz Bonifacy Mierzb. Niektórzy od imienia Bonifacy wywodzą zawołanie Bończa.
Od drugiej połowy XV w. wraz z wykupieniem dóbr przez dziedziców z pobliskiego Mężenina, Mężyńscy herbu Kościesza osiadłszy w Olszewie z czasem zmieniają nazwisko na Olszewski herbu Kościesza.
Herb Kościesza
(Strzegomia, Strzegomya)
Opis herbu
W polu czerwonym strzała srebrna żeleźcem do góry, w środku przekrzyżowana, w końcu bez opierzenia rozdarta. W klejnocie trzy pióra strusie.
Najwcześniejsze wzmianki
Pierwsze pieczęcie herbu pochodzą z XIV w. 1317 (starosta wielkopolski i kujawski Stefan Pekawka), 1361 (dziekan sandomierski Jakub), 1362 (sędzia ziemski sieradzki Jaksa), 1387 (późniejszy starosta lwowski Gniewosz z Dalewic).
Herbowni
Posługiwało się nim około 150 rodzin, w tym odmianą herbową Piłsudski marszałek Józef Piłsudski. Większość nazwisk herbownych : Bobiński,Bodurkowicz, Bolsanowski, Boreyko, Brzeziński, Brzostowski, Bujalski, Chodkiewicz, Chodzicki, Chotowski, Chrząstowski, Ciborowski, Czela, Dolski, Dorchowski, Dorchostajski, Dylewski, Gniewosz, Golejewski, Gołaszewski, Gombrowicz, Jacewicz, Jałbrzykowski, Jaszkowski, Jaworski, Kakowski, Karnicki, Kobelski, Kobylski, Kojałowicz, Kolenko, Kołakowski, Kopytkowski, Kościeski, Kościesza, Kościszewski, Kosmowski, Kossowski, Kubicki, Kułakowski, Kurnicki, Łazarowicz, Listowski, Mackiewicz, Męczyński, Mężyński, Michalkiewicz, Miłoszewski, Miroszewski, Mniszewski, Moczygemba, Murawiecki, Nahorerki, Narwitowicz, Nielubowicz, Olszewski, Orański, Ożegalski, Leduchowski, Powstański, Prawecki, Przyborowski, Przybylski, Pudłowski, Rakowski, Ratomski, Reszczyński, Rudawski, Rudziecki, Rzeżyński, Saniewski, Siechmowicki, Siekierzyński, Sitkiewicz, Sławogorski, Słonczewski, Stanisławski, Stryszewski, Strzegocki, Suchocki,Suliszewski, Sułkowski, Szałapski, Szkliński, Szymkowicz, Targoński, Trojnowicz, Tukalski, Waszkiewicz, Wawroński, Wereszczaka, Wesławski, Wilamowski, Wnorowski, Wodyński, Wołodźko, Wolski, Wołkowicz, Wroński, Zabiński, Zakrzewski, Załuski, Zambrzycki, Zberowski, Zbiruski, Zerzyński, Żaba.
Odmiany herbu
Karnicki I, Chodkiewicz, Piłsudski, Kościerza.
Legenda herbowa
Według Kaspera Nieseckiego, Herbarz, tom V, strona 181. Herb ten powiedają być nadany od Bolesława Śmiałego króla polskiego, w roku 1072, gdy bowiem pod Snowskiem żwawej bitwie rycerz, Kościesza nazwany, mężnie i długo się z nieprzyjacielem potykał, wiele też ran w ciele swoim z tej okazyji wyniósl. Widział to Bolesław, a osobliwie strzałę w ciele jego utkwioną rozdartą i miecz w ręku, znacznie albo złamany, albo otłuczony, dlatego na pamiątkę jego odwagi, hojny na kawalerskich ludzi monarcha, tęż mu samą strzałę i miecz przez nię, niby na krzyż złożony, w herbie nadał, który potem Kościeszą od imienia tego rycerza nazwany, luboć go zowią drudzy inaczej: Strzegomia.